Ósmoklasisto, jaką szkołę wybrać? Mówi doradca zawodowy Katarzyna Panfil ze Szkolnego Ośrodka Kariery [ROZMOWA TYGODNIA]

Katarzyna Barczyńska-Łukasik: Zacznę od dość prowokującego pytania – po co w ogóle chodzić do szkoły? Czy można się raz na zawsze czegoś nauczyć, skoro świat tak szybko się zmienia?

Katarzyna Panfil: To prawda, zmiany, jakie następują w dzisiejszym świecie, są bardzo dynamiczne i czasami trudno za nimi nadążyć. Jednak to, na czym możemy się oprzeć, to kompetencje personalne i społeczne, współpraca między ludźmi, sposób komunikowania się, rozmowa – i to nie tylko za pośrednictwe m mediów społecznościowych. Wszystko to było chyba od zawsze podstawą rozwoju ludzkości i postępu. Właśnie tyc h umiejętności na co dzień uczymy się w szkole przez wszystkie lata. Oczywiście są również treści merytoryczne, ale mamy świadomość, że to, czego się dzisiaj nauczymy, trzeba będzie już niebawem uzupełniać.

A więc na czym się oprzeć, skoro tak naprawdę nie wiemy, jak będzie wyglądał świat, i to nie za 20 lat, ale nawet za 5?

- Możemy mówić o uniwersalnych kompetencjach, na które składa się język angielski, kompetencje informatyczne or az tzw. umiejętności miękkie, czyli właśnie komunikowanie się, współpraca między ludźmi oraz umiejętność adaptacji do różnorodnych sytuacji. Nie można też zapomnieć o gotowości do ciągłego rozwoju i uczenia się przez całe życie. Może się okazać, że trzeba będzie zmienić zawód, już o miejscu pracy i zamieszkania nie wspominając. Jeśli młody człowiek, czy w ogóle ludzie aktywni na rynku pracy, posiądą te umiejętności, to będzie im łatwiej.

15-latkowie stoją przed wyborem szkoły średniej. Co powinno być dla nich ważne, kiedy dokonują tak ważnego wyboru?

- Mamy do wyboru trzy drogi kształcenia – liceum ogólnokształcące, technikum i szkołę branżową I stopnia. Przed dokonaniem wyboru młody człowiek powinien zadać sobie pytanie, jakie ma zainteresowania, umiejętności czy predyspozycje zawodowe (to w przypadku technikum i szkół branżowych) lub jaki profil nauki odpowiada mu w liceum ogólnokształcącym.

Postawmy sprawę tak: liceum, technikum czy szkoła branżowa?

- Jeśli wybór pada na liceum ogólnokształcące, to wiąże się to z dalszym kształceniem na studiach wyższych. Tutaj odpowiedzialnie trzeba podejść do egzaminu maturalnego, a wcześniej do wyboru rozszerzeń z dwóch przedmiotów. Wynik tego egzaminu decyduje o przyjęciu na wymarzony kierunek studiów. Ale jest jeszcze możliwość innej ścieżki edukacyjno-zawodowej, a mianowicie można zdobyć kwalifikacje zawodowe w szkołach policealnych lub na kursach kwalifikacji zawodowych (KKZ).

Mamy w mieście szeroką paletę kierunków zawodowych. Może to jest dobry kierunek na przyszłość?

- Ukończenie 5-letniego technikum czy 3-letniej szkoły branżowej daje gwarancję zdobycia kwalifikacji zawodowych. Po tym etapie kształcenia młody człowiek jest gotowy, aby wejść na rynek pracy i podjąć zatrudnienie. Właśnie takich pracowników poszukują przedsiębiorcy. Absolwent technikum, który zdał maturę, może też ubiegać się o przyjęcie na studia wyższe, ale w jego przypadku nie jest to koniecznością, gdyż posiada wykształcenie średnie oraz tytuł zawodowy technika w wybranym przez siebie kierunku.

W naszym mieście nie możemy narzekać na brak możliwości kształcenia w kierunkach zawodowych – technikach i szkołach branżowych.

- Mamy bardzo rozbudowaną propozycję kształcenia dla absolwentów szkół podstawowych. Wymienię tylko przykładowe branże – gastronomia, logistyka, ekonomia, architektura krajobrazu, fotografia, reklama, turystyka, poligrafia, fryzjerstwo, hotelarstwo, transport kolejowy, elektryka, programowanie, mechatronika. Jest naprawdę w czym wybierać. Jastrzębskie szkoły starają się podążać za współczesnymi trendami i proponować różne możliwości kształcenia.

O liceach już wspomniałyśmy. Również i one mogą być ciekawą ofertą.

- Oczywiście. Ten typ szkoły powinien być przepustką na studia. Licea ogólnokształcące, jak sama nazwa wskazuje, dają wiedzę ogólną. To jest bardzo duża wartość dodana, jeśli się wie, jak ją wykorzystać. Proponowane profile kształcenia pozwalają już wstępnie nakierować uczniów. Nazwy, jakie nadają im szkoły, są wskazówką dla młodzieży dotyczącą wyboru dalszej ścieżki kształcenia, np. klasa psychologiczno-medyczna, europejska czy medialna lub klasy mundurowe.

Jest jeszcze trochę czasu do wyboru szkoły. Jak można w tym niełatwym wyborze pomóc młodemu człowiekowi?

- Na pewno dużą rolę odgrywają w tym rodzice, ale pamiętajmy też, że to pierwsza życiowa decyzja dla ósmoklasistów i warto dać przestrzeń nastolatkom do jej samodzielnego podjęcia. Ponadto uczniowie szkół podstawowych mogą skorzystać z pomocy specjalisty. W każdej szkole podstawowej pracują doradcy zawodowi. Uczniowie mają po 10 godzin doradztwa zawodowego w klasie 7 i 8. Oprócz tego mogą skorzystać z indywidualnych konsultacji. Również w Szkolnym Ośrodku Kariery w Zespole Szkół Nr 2 im. Wojciecha Korfantego, który prowadzę, można uzyskać pomoc. Nierzadko przychodzą do mnie uczniowie wraz z rodzicami i wspólnie zastanawiamy się, jaką drogę kształcenia obrać. Udzielam również wsparcia uczniom szkół średnich, bo oni również dokonują wyboru dalszej ścieżki edukacyjnej.

W naszym mieście doradztwo zawodowe działa dość prężnie.

- Warto wspomnieć, że w naszym mieście doradztwo zawodowe rozwija się prężnie w ramach Jastrzębskiego Doradztwa Kariery, wokół którego skupieni są doradcy zawodowi z jastrzębskich szkół ponadpodstawowych, szkół podstawowych, a nawet przedszkoli oraz doradcy zawodowi z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej i Powiatowego Urzędu Pracy. Wspólnie, cyklicznie organizujemy Ogólnopolski Tydzień Kariery i podejmujemy inicjatywy propagujące doradztwo zawodowe w naszym mieście. Zespół Szkół Nr 2 im. Wojciecha Korfantego we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy zorganizował w dniu 3 kwietnia 2025 r. Targi Edukacji i Pracy, które cieszyły się dużym zainteresowaniem zarówno wystawców, jak i odwiedzających.