Rynek pracy potrzebuje specjalistów, dlatego trzeba odczarować szkolnictwo zawodowe [WYWIAD]

Rynek pracy potrzebuje specjalistów, dlatego trzeba odczarować szkolnictwo zawodowe [WYWIAD]

Szymon Kamczyk. - W jakich zawodach młodzież kształci się w Technikum nr 5?

Elżbieta Kanak. - Mamy obecnie dwa kierunki kształcenia. To technik transportu kolejowego oraz technik pojazdów samochodowych. Na tych kierunkach po 5 latach kształcenia możemy wypuszczać na rynek pracy fachowców. Mamy świetnie wyposażone pracownie, a czekamy na doposażenie kolejnych w ramach prowadzonego w szkole projektu. Cieszymy się, bo sprzętu będzie dużo, a kształcenie będzie pełniejsze. W pracowni transportu kolejowego mamy symulator, z którego korzystają nasi uczniowie. To stanowisko kierowania ruchem kolejowym. Wnioskujemy natomiast o symulator lokomotywy. Współpracujemy z PKP PLK, PKP Intercity, JSK oraz DB Cargo, a w planach jest także współpraca z Kolejami Śląskimi. Kiedy uruchomiliśmy kierunek kolejowy, od razu pojawiło się zainteresowanie firm z tej branży.

Obserwując branżę kolejową widać, że ten sektor mocno się rozwija. Cały czas pojawiają się oferty pracy dla maszynistów, mechaników, rewidentów taboru itd.

Janusz Toborowicz. - W Polsce poszukiwanych jest 2500 maszynistów do przyjęcia od zaraz. Firmy oferują bardzo dobre warunki pracy i szkolenia, aby pozyskać pracownika. Dziś praca maszynisty bardzo przypomina pracę pilota samolotu.

Choć w Jastrzębiu kolei nie ma, są potrzebni maszyniści!

E.K. - Jak najbardziej, bo nie ma kolei pasażerskiej, jednak pociągi towarowe są stale obecne. Są też plany na powrót kolei pasażerskiej do Jastrzębia-Zdroju. Kolej funkcjonuje w miejscowościach ościennych, więc nie ma problemu, aby nasi absolwenci już jako pracownicy tego sektora w przyszłości mogli dotrzeć łatwo do pracy. Nasi uczniowie wybierają się na targi kolejowe w Gdańsku, gdzie można zobaczyć wiele nowości i możliwości tej branży. Byliśmy na targach dwa lata temu i młodzież była zachwycona. To pokazuje też zainteresowanie uczniów tą tematyką, bo mamy wielu pasjonatów.

Dużo mówimy o kolei, ale macie też technika pojazdów samochodowych i trzeba przyznać świetną pracownię, a w zasadzie szkolny warsztat…

E.K. - Mamy wiele nowych sprzętów, na których pracują uczniowie od trzech lat. Pracownia została wyposażona z projektu „Profesjonalne pracownie 3” . Dodatkowo podstawa programowa wymaga przygotowania uczniów do egzaminu na prawo jazdy. Mają więc u nas pełny kurs, bo skoro będą naprawiać samochody, muszą też umieć nimi jeździć. Po tym kursie we własnym zakresie przystępują do egzaminów. Dla kursantów mamy samochód, którym mogą się szkolić. Prowadzimy również projekt wraz z Katowicką Specjalną Strefą Ekonomiczną właśnie dla techników pojazdów samochodowych. Uczniowie będą mieli certyfikowane szkolenia, będą także szkolenia dla nauczyciela. To spore pieniądze, bo przeznaczono na to ok. 200 tys. zł, a oprócz tego nastąpi jeszcze doposażenie pracowni za prawie 300 tys. zł.

A nauczycielami tych przedmiotów zawodowych są pracownicy danej branży?

J.T. - Oczywiście, to nauczyciele merytoryczni. Przedmiotów na kierunku kolejowym uczą pracownicy kolei. Są oni zatrudnieni na podstawie kodeksu pracy. Uczniowie mogą pozyskać od nich wiele aktualnej wiedzy, bo oni na co dzień funkcjonują w tej branży.

Czy w planach jest również otwarcie innych kierunków technikum?

E.K. – Ponieważ posiadamy pracownię fryzjerską (obecnie korzystają z niej słuchacze branżowej szkoły II stopnia) czy urządzeń chłodniczych i klimatyzacji, zaproponujemy w tym roku szkolnym nowe kierunki w technikum. Staramy się, aby jakość kształcenia była dobra. Kupujemy na bieżąco sprzęty czy dla pracowni fryzjerskiej np. kosmetyki. Mamy więc plany rekrutacyjne na ten rok w zakresie technika chłodnictwa i klimatyzacji oraz technika usług fryzjerstwa. Być może w przyszłości utworzymy również kierunek technik teleinformatyk i technik systemów i urządzeń energetyki odnawialnej, na co również uzyskaliśmy już zgodę.

W takim razie jakie kierunki działają w szkole branżowej?

J.T. - Szkoła branżowa dzieli się na szkołę I stopnia i II stopnia. Po trzech latach kształcenia w szkole branżowej I st. uczeń ma możliwość przejścia do szkoły branżowej II st., zdobywając w dwa lata technikum drugą kwalifikację, dyplom technika z możliwością zdania matury. Mamy przykłady naszych absolwentów, którzy są obecnie studentami. Wachlarz kształcenia w szkole branżowej jest bardzo ogromny. Mamy klasy jednorodne, w profilach ślusarz, elektryk, fryzjer, mechanik pojazdów samochodowych. Mamy również mniejsze klasy o profilu cukiernika, sprzedawcy. Utworzenie takiego kierunku wymaga również zgody naszego nadzoru. Kiedy uzbieramy połowę klasy, można połączyć dwa różne kierunki, oczywiście mając do dyspozycji nauczycieli przedmiotów zawodowych. Mamy uczniów i pracowników młodocianych. Uczniowie są np. na kierunkach ślusarz i elektryk, a na praktyki zawodowe są kierowani do CKZ w Jastrzębiu-Zdroju. Pracownicy młodociani w klasach jednorodnych czy wielozawodowych kierowani są do nas przez pracodawców. Dlatego bardzo ważna jest współpraca z pracodawcami. Szkoła i praktyka zawodowa idą równolegle. Formalnie to więc pracodawca deleguje swojego pracownika na kształcenie zawodowe. Współpracę oceniamy dobrze, mamy ponad 100 pracodawców z Jastrzębia i okolic, a także współpracujemy z cechami rzemiosł, w których przedsiębiorcy są zrzeszeni. Naszymi partnerami są Cech Rzemieślników i Innych Przedsiębiorców w Jastrzębiu-Zdroju oraz Cech Rzemieślników i Innych Przedsiębiorców w Wodzisławiu Śląskim. Jest to dla nas prestiż, że udało się nawiązać kontakt z wieloma firmami z różnych branż. Niektórzy pracodawcy sponsorują także pewne działania, zawsze nam pomagają m.in. przy organizacji Dnia Otwartego, który ostatnio miał miejsce w naszej szkole. Ustawa obliguje nas do współpracy, ale i bez tego od lat działamy tak, aby była ona jak najlepsza.

Ale chyba nie jest tak kolorowo, że nie ma żadnych problemów?

J.T. - Ma pan rację, bo zdarzają się sytuacje, że firmy w ciągu roku szkolnego zwalniają pracownika młodocianego. Wtedy też naszym zadaniem jest wsparcie w pozyskaniu dla niego nowego pracodawcy. Czasem zdarza się też, że firmy rezygnują ze współpracy, bo uczniowie nie są łatwi. Czasem brakuje komunikacji. Ale nie są to przypadki, które stanowiłyby dużą statystykę.

Czyli w szkole branżowej II st. jako technikum rozwijane są kierunki zawodowe?

E. K. - Tak można to określić, bo uczniowie, którzy kształcą się w szkole branżowej I st. na kierunku fryzjer mogą rozwijać się dalej na II st. na kierunku technik usług fryzjerskich, podobnie technik elektryk, technik pojazdów samochodowych, technik mechanik, technik technologii żywności.

Kiedyś szkoły zawodowe były demonizowane, a bardziej promowano licea. Obecnie ten trend się odmienił?

E.K. - Rynek pracy potrzebuje zawodowców, a nie tylko osób z ogólnym wykształceniem. Mamy świetne warunki w szkole. Niektóre szkoły świecą pustkami, a u nas praca trwa od rana do wieczora. Mam przeświadczenie, że nieraz nie docenia się tego typu szkół, a obecnie jest tyle możliwości rozwoju. Młodzież musi widzieć, że rozwijanie swoich zainteresowań to przyszłość. To także musi dotrzeć do rodziców, bo szkoły branżowe wypuszczają na rynek specjalistów w danej dziedzinie. Dzięki szkołom branżowym II stopnia młodzież może kontynuować swoją edukację także na studiach, mając już wyuczony zawód. To duży atut, a umiejętności zawodowe są ważne. Pokazujemy, że mamy fajne zawody. Dlatego też prowadzimy w szkole różne projekty, jak np. „Śląskie Zawodowcy 2”.

Na czym polega ten projekt?

E.K. - To możliwość uczestniczenia uczniów (nie pracowników młodocianych) w płatnych stażach zawodowych oraz kursach prawa jazdy kategorii B. Projekt będzie trwał do 2029 roku i jesteśmy jedyną szkołą w Jastrzębiu-Zdroju, która bierze w nim udział. Chcemy poprzez udział w tym projekcie zwiększyć atrakcyjność kształcenia zawodowego w regionie, a także lepiej dopasować ofertę edukacji zawodowej do zmieniających się warunków rynku pracy. Tutaj też bardzo ważne jest wypracowanie mechanizmów współpracy szkoły i pracodawców.

Już podsumowując naszą rozmowę, już po trzech latach nauki w ZSTB uczeń zdobywa zawód i może stać się pełnoprawnym pracownikiem?

E.K. - Oczywiście i co ważne, już może zarabiać konkretne pieniądze. Rynek pracy potrzebuje specjalistów, dlatego trzeba odczarować szkolnictwo zawodowe. Życie pokazuje, że konkretny zawód może dawać stabilną przyszłość i odpowiednie korzyści finansowe. A tak, jak wspomniałam, nie ogranicza to możliwości dalszej edukacji, nawet na studiach wyższych. Myślę, że rodzice dzieci kończących szkoły podstawowe również potrzebują takiego impulsu i innego spojrzenia. Dlatego zapraszamy do naszej szkoły.